Το συναίσθημα της ανασφάλειας μάς δημιουργεί μία πολύ επώδυνη κατάσταση που όλοι μας θα θέλαμε να αποφύγουμε. Με τους καιρούς όμως που διανύουμε, όλο και πιο συχνή είναι η διαπίστωση ότι το απρόβλεπτο και οι όποιες προκλήσεις που μάς φέρνει η ζωή, είναι μπροστά μας. Είναι τότε που αυξάνεται η ανασφάλειά μας και η αίσθηση της σιγουριάς γίνεται μία ουτοπία. Είναι τότε που χρειάζεται να αλλάξει η ματιά με την οποία βλέπουμε την πραγματικότητά μας. Έτσι η όποια ανασφάλεια θα πάψει να λειτουργεί σαν μία «καταδίκη», αλλά τότε θα αποτελέσει ένα στάδιο προς τη διαδρομή της προσωπικής μας εξέλιξης.
Συχνά η ζωή μας κατακλύζεται από κανόνες και άκαμπτα νοητικά μας σχήματα. Τότε είναι που εμφανίζεται η ανασφάλεια ώστε να μάς αποσταθεροποιήσει από την άκαμπτη στάση μας στα γεγονότα της ζωής και να κινητοποιηθούμε λαμβάνοντας τις ανάλογες αποφάσεις μας.
Εξ άλλου τίποτα δεν είναι σίγουρο 100% στη ζωή μας και τα πάντα γύρω μας είναι σε συνεχή ροή ανεξάρτητα από την θέλησή μας. «Τα πάντα ρει» είχε πει ο φιλόσοφος Ηράκλειτος και στην ουσία δεν γνωρίζουμε τι πραγματικά θα μας συμβεί το επόμενο λεπτό. Είναι λοιπόν σημαντική δεξιότητα να έχουμε αναπτύξει μία ευελιξία και να είμαστε ανοικτοί στο απρόβλεπτο. Το να λειτουργούμε με ακαμψία έχει μεγαλύτερο κόστος απ’ ότι όφελος, σε σχέση με την ευελιξία.
Συχνά οι άνθρωποι λειτουργούν με ακαμψία, ισχυρογνωμοσύνη γιατί αυτό τους κάνει να φαίνονται προς τους τρίτους, πιο δυνατοί. Αλλά όταν καταρρεύσουν μπροστά στα απρόβλεπτα της ζωής, το κόστος που θα αντιμετωπίσουν θα είναι τεράστιο.
Από την άλλη πλευρά εύκολα ένας ανασφαλής μπορεί να παρασυρθεί και να γεμίσει από αρνητικές σκέψεις όπως: «Είμαι πολύ αδύναμος, ευάλωτος και τίποτα δεν πάει καλά με μένα.» Είναι αυτό ακριβώς το σημείο που ο ανθρώπινος νους κάνει ένα τραγικό λάθος και που τον οδηγεί στο να καταστρέψει την αυτοεκτίμησή του.
Το πρόβλημα της ανασφάλειας δεν έχει να κάνει με ένα ενδεχόμενο λάθος που θα πρέπει με κάποιο τρόπο να επανορθώσουμε. Όταν κάποιος είναι ανασφαλής, τότε είναι που ξεκινά μία εσωτερική του διαμάχη μεταξύ μίας πλευράς του που επιζητά την τελειότητα, όπως τη «φαντασιώνεται» και μίας αυθεντικής του πλευράς που προσπαθεί να αναδυθεί και την οποία καταπνίγει γιατί δεν ανταποκρίνεται στα κοινωνικά στάνταρτ και έτσι φοβάται την κριτική των άλλων.
Η ανασφάλεια επιδεινώνεται όταν περιορίζεται κανείς στο να θέλει να πετύχει την απόλυτη σιγουριά στις επιλογές του, στην όποια συμπεριφορά του με την επιβεβαίωση και επιβράβευση των άλλων. Αλλά η επιδίωξη της σιγουριάς από εξωτερικούς παράγοντες είναι και η βασική αιτία της προσωπικής μας ευαλωτότητάς.
Μεταφορικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο καθένας μας δεν γεννήθηκε μόνο μία φορά, αλλά κάθε μέρα ξαναγεννιέται ένας καινούργιος εαυτός με νέες συμπεριφορές, τάσεις ζωής, επιλογές. Εάν επιτρέψουμε να αναδυθεί αυτός ο εαυτός μας, απομακρύνεται η ανασφάλεια, προϋποθέτει όμως ότι έχουμε την επίγνωση των εσωτερικών μας δυνατοτήτων.
Όταν νιώθεις ανασφαλής, είναι γιατί δεν βλέπεις πιο βαθιά στον εαυτό σου, αλλά παραμένεις σε μία επιφανειακή επίγνωση της κατάστασής σου. Αυτό είναι το πραγματικό πρόβλημα. Τότε είναι που έρχεται η ανασφάλεια για να σου θυμίσει ότι έχεις χάσει την επαφή με τον εσωτερικό σου εαυτό και την πηγή των εσωτερικών δυνατοτήτων σου.
Είναι σημαντικό να μην βάζουμε στόχους και να έχουμε φιλοδοξίες πέρα των πραγματικών δυνατοτήτων και επιθυμιών μας, αλλά να ακολουθούμε τη διαίσθησή μας και αυτό που πραγματικά αγαπάμε. Έτσι δεν θα επικρατεί το συναίσθημα της όποιας ανασφάλειας και θα αναδυθούν συμπεριφορές και ικανότητες που ούτε καν είχαμε φανταστεί.
Ένα φαινόμενο που εξαπλώνεται στον κόσμο προσφάτως είναι το σύνδρομο Hikikomori, που σημαίνει «τράβηγμα προς τα μέσα, περιορισμός». Είναι η οξεία κοινωνική απόσυρση, απομόνωση των εφήβων ή ενηλίκων που άρχισε να πρωτοεμφανίζεται στην Ιαπωνία. Τα άτομα επιλέγουν να απομονωθούν στο σπίτι τους και έχουν μία συνεχή ενασχόληση με το διαδίκτυο και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Κύρια αίτια αυτής της κατάστασης είναι οι σχέσεις των μελών στην οικογένεια που δεν υπάρχει συναισθηματική εγγύτητα, καθώς και η οικονομική κρίση.
Η έλλειψη ισχυρών οικογενειακών δεσμών, η κάλυψη της απουσίας συναισθηματικής επαφής του γονιού με το παιδί του από την ύλη και το χρήμα απογοητεύει το άτομο και γίνεται ανίκανο στη λήψη αποφάσεων.
Είναι πολύ σημαντικό να είμαστε σε επαφή με τα συναισθήματά μας και να εστιάσουμε στο συναίσθημα που βιώνουμε την κάθε στιγμή. Τα γεγονότα, οι καταστάσεις και τα άτομα με τα οποία ερχόμαστε σε επαφή είναι το ερέθισμα για τη δημιουργία των όποιων συναισθημάτων που αποτελούν μέρος του εσωτερικού μας κόσμου. Με την αναγνώριση του όποιου συναισθήματός μας, έχουμε και την ανάλογη επίγνωση του τι πραγματικά μάς συμβαίνει. Βέβαια αυτό είναι μία δεξιότητα που καλούμαστε να αναπτύξουμε, γιατί όλοι μας έχουμε μάθει να εστιάζουμε κυρίως στη στεγνή λογική μας, που συχνά μπερδεύεται, ή δίνει λανθασμένες ερμηνείες για μάς.
Εμπιστευόμενοι το όποιο συναίσθημά μας που αναδύεται ανά πάσα στιγμή, θα μάς οδηγήσει σε αποφάσεις και επιλογές που το συναίσθημα της ασφάλειας θα είναι κυρίαρχο. Αυτό συμβαίνει γιατί αποδεχόμαστε πλήρως τον εαυτό μας, που είναι η ίδια η φύση μας. Εάν στην πορεία αποδειχτεί ότι το όφελος είναι μικρότερο του κόστους της όποιας επιλογής μας, είναι ένα μάθημα που μάς δίνει η ίδια η ζωή και γινόμαστε σοφότεροι.
Αυτή είναι η βασική διαδρομή για να ελέγξουμε την όποια ανασφάλειά μας.