Από τα πρώτα χρόνια της ζωής του, ο κάθε άνθρωπος έρχεται σε επαφή με αντικείμενα που του δίνουν ευχαρίστηση. Είναι τα δώρα που λαμβάνει και εκπαιδεύεται στο να συνδυάζει την ευχαρίστηση του με τα αντικείμενα, που όσο είναι μικρός τα ζητά έως και να τα απαιτεί από αυτούς με τους οποίους εξαρτάται η επιβίωσή του. Όταν μεγαλώνει και σιγά σιγά αυτονομείται, τα αποζητά με τους δικούς του τρόπους, όπως και να τα διεκδικεί και να τα παίρνει όπως μπορεί, για την προσωπική του ευχαρίστηση. Εκεί καθοριστικό ρόλο παίζει το αξιακό σύστημα του κάθε ανθρώπου.
Η ευχαρίστηση όμως περιορίζεται μόνο στα υλικά και σε ποιο βαθμό; Άλλο είναι να καλύπτω τις βασικές μου ανάγκες και άλλο να θέλω όλο και περισσότερα με τρόπο που δεν έχει όρια και δίχως να ενδιαφερόμαστε για τις επιπτώσεις που θα έχει η συμπεριφορά μας στους άλλους. Σαν άνθρωποι όμως που είμαστε μάς χαρακτηρίζει και η πνευματικότητα με τις ανάλογες αναζητήσεις και ευχαρίστηση, όσο αυτή εξελίσσεται τόσο αυξάνει ο βαθμός της αυτοεπίγνωσής μας. Είναι τότε που καλούμαστε να δώσουμε το δικό μας νόημα στην περιορισμένη ζωή μας, με τις ελεύθερες επιλογές μας, ώστε να μπορέσουμε να πούμε στη δύση της, ότι την έζησα όσο καλύτερα μπορούσα.
Η εκπαίδευσή μας για τη διαχείριση των χρημάτων:
Κάποια στιγμή στη ζωή μας, καλούμαστε να αποκτήσουμε μία επίγνωση για τη σωστή διαχείριση των χρημάτων. Δηλαδή τι θα πρέπει να δώσουμε σε αντάλλαγμα και πώς να προσέξουμε για να μην μάς λείψουν, καθ’ ότι μάς είναι απαραίτητα για την επιβίωσή μας. Είναι σε άμεση συνάρτηση με την γνωσιακή και συναισθηματική μας ανάπτυξη. Σίγουρα το εξωτερικό περιβάλλον μάς επηρεάζει καθοριστικά, όπως η οικογένεια, το σχολείο και η κοινωνία στην οποία ζούμε. Θέλει βέβαια προσοχή, να μην μάς κυριεύσει το άγχος των λανθασμένων επιλογών μας, που θα μάς οδηγούσαν στην οικονομική καταστροφή μας. Εκεί είναι σημαντικό να έχουμε μια επαφή με την πραγματικότητα και την επίγνωση των δυνατοτήτων μας, χωρίς αυτό να μάς εμποδίζει στο να τολμάμε και να ανοίγουμε καινούργιους δρόμους.
Οι επιπτώσεις του χρήματος στις ανθρώπινες σχέσεις:
Τα παιδιά πριν ακόμη μάθουν να διαχειρίζονται τα χρήματα, μπαίνουν στη διαδικασία να ανταλλάζουν πράγματα μεταξύ τους και αυτό τα εκπαιδεύει στην ανάπτυξη των διαπροσωπικών σχέσεων.
Από πολύ νωρίς η διαχείριση των χρημάτων έχει μία συναισθηματική επένδυση, με άμεση σχέση στο σχετίζεσθαι. Αν επιλέγουν να έχουν καλές σχέσεις με κάποια άτομα, αποφασίζουν για το δώρο που θα τους κάνουν, το πώς θα μοιραστούν τα χρήματά τους μαζί τους, που στόχο έχει τη σαφή βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεών τους. Ταυτόχρονα αναπτύσσεται μια αίσθηση δικαιοσύνης έχοντας την επίγνωση των δικών τους πόρων και των πόρων των άλλων, ώστε οι επιλογές τους να στοχεύουν στην αρμονική και καλή μεταξύ τους σχέση.
Είναι σημαντικό στις οικογένειες να αναπτύσσεται ένας εποικοδομητικός διάλογος για τη σωστή διαχείριση των πόρων. Με τη συμμετοχή των παιδιών σ’ αυτό, εκπαιδεύονται στην ορθολογική διαχείριση και δεν υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο φύλων. Αν δεν υπάρξει η σωστή εκπαίδευση από την οικογένεια, στο μέλλον τα παιδιά θα είναι εκτεθειμένα στις διάφορες επιρροές του Web και των social media, που σίγουρα δεν τους δίνουν και τις πιο κατάλληλες πληροφορίες.
Υπάρχουν περιπτώσεις γονέων που έχουν λιγοστό χρόνο να σχετιστούν με τα παιδιά τους και το όποιο συναισθηματικό κενό που υπάρχει, το καλύπτουν με παροχές σε χρήμα. Τότε ο κίνδυνος εκτροπής σε επικίνδυνη συμπεριφορά των παιδιών, είναι πολύ μεγάλος. Συνδυάζεται συχνά με το κάπνισμα, χρήση άλλων ψυχοτρόπων ουσιών, τον τζόγο, κ.α.
Το να ζητάνε χρήματα τα παιδιά από τους γονείς τους, ευνοεί πολύ τη μεταξύ τους σχέση. Αυτό συμβαίνει γιατί οι γονείς έχουν επίγνωση των πραγματικών αναγκών των παιδιών τους και εάν δεν την έχουν σε ικανοποιητικό βαθμό τα παιδιά τότε τα βοηθάνε να την αποκτήσουν. Τα παιδιά από την πλευρά τους είναι ενήμερα των πόρων της οικογενείας τους. Έτσι η μεταξύ τους σχέση δυναμώνει.
Εδώ διακυβεύεται εάν στα παιδιά θα καλλιεργηθεί μία συμπεριφορά εγωιστική και ηδονιστική με την πρώτη ευκαιρία, η μια συμπεριφορά που να εστιάζει στην αμοιβαία αλληλεγγύη και στο κοινό καλό.
Διαφορετικές προσωπικότητες:
Γεγονός είναι ότι τα χρήματα κάνουν τους ανθρώπους να νιώθουν πιο ασφαλείς και ανεξάρτητους. Ανάλογα με τον χαρακτήρα που έχουν διαμορφώσει, υπάρχουν αυτοί που νιώθουν ευχαρίστηση όταν αυξάνεται συνεχώς ο προσωπικός τους πλούτος χωρίς όρια, ενώ άλλοι που ενώ είναι πλούσιοι χαίρονται εάν μπορούν να κάνουν κάποια δωρεά για το κοινωνικό καλό.
Είναι γεγονός ότι άτομα που έχουν αυξημένη τη συναισθηματική νοημοσύνη τους, είναι ικανά να συναισθάνονται τους άλλους και δεν έχουν την εμμονή να εστιάζουν αποκλειστικά στο χρήμα, θεωρώντας το αποκλειστικά και μόνο ως ένα είδος κύρους και ισχύος.
Η σχέση που θα αναπτύξει κάθε άνθρωπος με το χρήμα καθορίζεται από την εκπαίδευσή του κυρίως από το γονικό του περιβάλλον. Καθοριστικό ρόλο παίζει και στη χώρα που κανείς μεγαλώνει γιατί υπάρχουν διαφορετικές νοοτροπίες στη σχέση με το χρήμα και τους ανθρώπους από χώρα σε χώρα.
Άνθρωποι που έχουν αναπτύξει μια συμπεριφορά εγωιστική και ηδονιστική εστιάζουν κυρίως στην ευτυχία του χρήματος, που τους δίνει την δυνατότητα να κάνουν ότι θέλουν, όσο το θέλουν, όποτε το θέλουν, με όποιον το θέλουν και για όσο διάστημα αυτοί το επιθυμούν.
Όσοι έχουν πολλά χρήματα χάνουν την ικανότητα να δίνουν αξία στα απλά πράγματα και να εστιάσουν περισσότερο στην πνευματικότητά τους.
Το πρόβλημα στη σχέση:
Όταν ζουν δύο άνθρωποι κάτω από την ίδια στέγη προκύπτουν πολλά θέματα στην οικονομική διαχείριση. Μία διαφορετική άποψη στις επιλογές συχνά οδηγεί στο διαζύγιο. Καθοριστικό ρόλο για την αρμονική συνύπαρξη παίζει το αξιακό σύστημα που είχε ο καθένας του, από τη γονική του οικογένεια.
Μελέτες έχουν δείξει ότι τα ζευγάρια που είχαν κοινό τραπεζικό λογαριασμό είχαν πολύ καλύτερες σχέσεις μεταξύ τους και διαφωνούσαν λιγότερο, έχοντας εμπιστοσύνη ο καθένας στις επιλογές του άλλου.
Η επίδραση του χρήματος στο κεντρικό νευρικό σύστημα:
Το χρήμα στον άνθρωπο «πυροδοτεί» τον εγκέφαλό του, όπως όταν έχει μπροστά του ένα νόστιμο φαγητό, όταν είναι ερωτευμένος ή όταν εισπράττει μία κοινωνική αναγνώριση. Ενεργοποιούνται οι περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για την απελευθέρωση της ντοπαμίνης, ο κατ’ εξοχήν νευροδιαβιβαστής της επιθυμίας. Ενεργοποιούνται όμως και άλλες δύο περιοχές του εγκεφάλου, το πρόσθιο τμήμα της νήσου και η συμπληρωματική κινητική περιοχή. Η πρώτη ευθύνεται για την ενσωμάτωση του συναισθήματος με τη γνώση και η δεύτερη στο να λάβει αμέσως το χρήμα. Το χρήμα έχει τέτοια δύναμη ανταμοιβής που κινητοποιεί όλους τους ανθρώπους. Με τον ίδιο τρόπο κινητοποιείται ο άνθρωπος για την ευχαρίστηση του στο να συνυπάρχει με άλλους όμοιους ανθρώπους.
Ολοκληρώνοντας αυτό το άρθρο μου, θα ήθελα να επισημάνω πόσο σημαντικό είναι να έχουμε την ανάλογη επίγνωση του κόστους και του οφέλους των επιλογών μας. Εξ άλλου ότι λάμπει δεν είναι χρυσός, πάντα μεταφορικά, γιατί πολλές φορές νομίζουμε ότι ξέρουμε τι πραγματικά θέλουμε, αλλά εκ του αποτελέσματος διαπιστώνουμε ότι οι επιλογές μας δεν είναι αυτές που μάς κάνουν πραγματικά ευτυχισμένους.