Συχνά ανησυχούμε στη ζωή μας με το τι λειτουργεί και τι δεν λειτουργεί και όχι με το πώς πραγματικά νιώθουμε και τι πραγματικά μας ενδιαφέρει.
Μία σημαντική ερώτηση που πρέπει να κάνουμε στον εαυτό μας είναι αν «είμαι ευτυχισμένος» και όχι απλώς να δηλώνω ότι «τα φέρνω βόλτα». Από τότε που έχουμε επίγνωση της ύπαρξής μας, μας ακολουθούν οι υποχρεώσεις και να υπηρετούμε τα «πρέπει». Το έχουμε ζήσει στο οικογενειακό μας περιβάλλον, στο σχολείο, στο εργασιακό πλαίσιο και το ενισχύει η κοινωνία με τους κανόνες της για μία «αρμονική» συνύπαρξη. Αλλά που βρίσκεται το άτομο με τα «θέλω» του;
Που βρίσκεται η ελευθερία της αυτοδιάθεσης, το δικαίωμα των ελεύθερων επιλογών, δίχως να μας καθορίζει το «τι θα πει ο κόσμος»; Η ζωή μας περιορίζεται στο να είμαστε ένα καλό παιδί, ένας καλός μαθητής, ένας καλός εργαζόμενος, ένας καλός άνθρωπος και να βιώνουμε ότι είμαστε ένα γρανάζι ενός μηχανισμού, δίχως κάποιο ουσιαστικό ρόλο.
Συχνά στη ζωή μας θέτουμε στόχους που θεωρούμε σημαντικούς και με θυσίες τους πετυχαίνουμε αλλά η ευχαρίστηση δεν διαρκεί πολύ και βιώνουμε πάλι ένα εσωτερικό κενό σαν κάτι να λείπει από τον συναισθηματικό μας κόσμο. Αυτό συμβαίνει διότι λειτουργούμε κυρίως με τη λογική δίχως να αφουγκραζόμαστε τα όποια συναισθήματά μας. Κυριαρχούν οι όποιες προσδοκίες μας, που επηρεάζονται άμεσα από τα κοινωνικά στάνταρ δίχως να διερωτηθούμε εάν «είναι πραγματικά κάτι που εγώ θέλω με όλη μου την ψυχή;».
Κάποια στιγμή στη ζωή μας ανακαλύπτουμε ότι ζούμε σε μία «νοητική ψευδαίσθηση» με μεγάλο ψυχικό κόστος. Τότε καλούμαστε να στρέψουμε την προσοχή μας σ’ αυτό που πραγματικά είμαστε και μας χαρακτηρίζει, στις επιθυμίες μας, στις δεξιότητές μας και τις κλίσεις μας καθώς και όλες τις ικανότητές μας που δεν αναπτύσσουμε ικανοποιητικά.
Πολλοί άνθρωποι στη ζωή τους επιλέγουν τη «ρουτίνα» όπου όλα είναι προβλέψιμα και τους δημιουργεί μία αίσθηση ασφάλειας και σιγουριάς. Έτσι όμως δεν δίνουν την ευκαιρία στους εαυτούς τους να αναπτύξουν τη μοναδικότητά τους με όλα τους τα χαρίσματα. Το παράδοξο σε αυτήν την περίπτωση είναι ότι όσο κάποιος επιδιώκει την ηρεμία και την ησυχία του τόσο περισσότερο μπαίνει σε μία διαδικασία συρρίκνωσης και καλείται να αυξάνει τα όρια ελέγχου των καταστάσεων και της ακαμψίας του, με όποιο κόστος αυτό συνεπάγεται για τη ζωή του. Τότε η ζωή καταντά να είναι ένας συνεχόμενος αγώνας επιβίωσης που κουράζει και εξαντλεί.
Τότε είναι που κάποιος πρέπει να κάνει μία ριζική αλλαγή στη ζωή του. Καλείται να αποκτήσει την επίγνωση, ότι υπάρχουν εσωτερικές του δυνάμεις που για κάποιο λόγο δεν έχουν αναδυθεί.
Οι όποιες αντιθέσεις, διαφωνίες και συγκρούσεις βιώνουμε στο περιβάλλον που ζούμε, είναι πάντα προβολές των εσωτερικών μας συγκρούσεων που δεν είμαστε σε θέση να δούμε. Δεν τίθεται θέμα να τις «νικήσουμε», αλλά να εκτιμήσουμε και να αναγνωρίσουμε εκείνην την ενέργεια μας που δεν έχουμε κινητοποιήσει μέχρι τώρα και που πιέζει για να αναδυθεί.
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν εσωτερικές μας δυνάμεις που δρουν στην άγνοιά μας και που καθορίζουν τη ζωή μας. Το ασυνείδητό μας, ξέρει να μας οδηγεί προς τη σωστή κατεύθυνση περισσότερο από όσο μπορεί το εγώ μας με τις όποιες σκέψεις, πεποιθήσεις και ερμηνείες του.
Συχνά κάνουμε το λάθος να νομίζουμε ότι γνωρίζουμε καλά τον εαυτό μας με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του. Έτσι γινόμαστε άκαμπτοι και δεν αφήνουμε κανένα περιθώριο στις αστείρευτες εσωτερικές μας δυνάμεις να εκφραστούν και να βελτιώσουν τη ζωή μας μέσα από ένα αληθινό ευ ζην.
Ας μην αφήσουμε λοιπόν τον εαυτό μας να γίνει έρμαιο των «έτσι πρέπει» και των «χρήσιμο είναι» αλλά να επιτρέψουμε την έκφραση όλων των συναισθημάτων μας και της διαίσθησής μας.
Η ζωή συνεχώς μας προκαλεί με τα απρόβλεπτα και απρόοπτα γεγονότα που μας φέρνει. Κάποιες φορές μπορεί να γίνει αμείλικτη, γιατί μπορεί να βιώσουμε και ιδιαίτερα επώδυνες καταστάσεις. Τότε σε μας ευρίσκεται η ικανότητα να δούμε ένα γεγονός ως κίνδυνο ή ως ευκαιρία και να πάμε παρακάτω στην εξελικτική μας διαδρομή.
Σπύρος Μεταξάς Ψυχίατρος – Ψυχοθεραπευτής